Ministarstvo zaštite životne sredine Republike Srbije u maju je zvanično pokrenulo postupak zaštite područja “Povlen i kanjon Sušice” kao prirodnog dobra druge kategorije – predela izuzetnih odlika. Ova odluka doneta je na osnovu Studije koju je izradio Zavod za zaštitu prirode Srbije, i predstavlja važan korak ka očuvanju prirodnog bogatstva zapadne Srbije.
Tokom radne posete opštini Kosjerić, predstavnici institucija obišli su planinu Povlen i tom prilikom najavili da je postupak zaštite zvanično pokrenut na inicijativu Ministarstva, uz podršku Zavoda za zaštitu prirode Srbije.
Istaknuto je da područje Povlena i kanjona Sušice ispunjava sve zakonom propisane uslove za zaštitu, a nalazi se i unutar šireg ekološki značajnog područja poznatog kao “Valjevske planine”, koje je deo nacionalne ekološke mreže.
Prema podacima iz Studije, područje “Povlen i kanjon Sušice” karakterišu značajne prirodne i kulturno-istorijske vrednosti:
- izuzetno bogata flora i fauna, uključujući 19 vrsta divljih orhideja od ukupno 72 koliko ih ima u Srbiji,
- očuvani šumski ekosistemi, sa dominacijom bukove šume,
- staništa brojnih zaštićenih i retkih vrsta, među kojima se posebno izdvaja sivi (sur) orao koji se gnezdi u zapadnom delu kanjona,
- arheološka nalazišta iz perioda praistorije, antike i srednjeg veka,
- brojne primerke očuvanog narodnog graditeljstva i tradicionalne seoske arhitekture.
Posebno je ukazano i na nematerijalne vrednosti ovog područja – mitove, legende i narodne priče koje su duboko ukorenjene u lokalnoj tradiciji. Povlen je, između ostalog, poznat po pričama o Nojevoj barci, kao i po misterioznim “Povlenskim kuglama” – geološkim formacijama oko kojih se ispredaju brojne legende, što dodatno doprinosi kulturnoj važnosti ovog kraja.
Planina Povlen i reka Sušica – prirodni dragulji Zapadne Srbije
Povlen je planina koja se prostire između Valjeva i Kosjerića, i sastoji se od tri glavna vrha – Mali, Srednji i Veliki Povlen. Poznata je po prostranim šumama, planinskim livadama, vidikovcima i velikoj biološkoj raznovrsnosti. Predstavlja omiljeno izletište i mesto za rekreaciju, planinarenje i istraživanje prirode.
Kanjon reke Sušice, koji se prostire u podnožju Povlena, jedan je od najlepših i najočuvanijih kanjona u Srbiji. Karakterišu ga strme litice, brojni vodotokovi, potoci i izvori, kao i mala sela i zaselci smešteni u njegovoj blizini, koji još uvek čuvaju tradicionalni način života.
Očuvanje ovog jedinstvenog prirodnog kompleksa ima višestruki značaj – ne samo sa aspekta zaštite biodiverziteta i prirodne baštine, već i kao potencijal za razvoj održivog turizma, obrazovanja i naučnih istraživanja.
Zavod za zaštitu prirode Srbije nastaviće da pruža stručnu podršku u svim fazama postupka zaštite, kako bi se obezbedilo odgovorno i dugoročno upravljanje ovim izuzetnim prirodnim dobrom.
Naslovna fotografija: Povlen, Uroš Nedeljković
