Činjenice o Grčkoj koje morate znati pre nego što krenete u Grčku

Svi znamo da je Grčka kolevka civilizacije, postojbina demokratije i obala kakvu bi bilo koje more na svetu moglo poželeti, ali postoje neke činjenice o Grčkoj koje su nepoznate i mnogim Grcima.

Teško da postoji iko da ne zna gde je Grčka, a veći broj stanovnika Srbije koji upražnjava letovanje posetio je ovu najjužniju državu Evrope. Međutim, ukoliko putujete u Grčku treba da znate neke činjenice o ovoj fascinantnoj zemlji. Na primer, da je pretežno planinska država iako je prva pomisao na nju more. Verovatno vam podatak da se u Grčkoj nastanjuje 116 vrsta sisara, 18 vrsti vodozemaca, 59 vrsti gmizavaca, 240 vrsti ptica i 107 vrsti riba neće značiti ništa, ali mnogima će značiti da je Grčka zemlja sa najviše arheoloških muzeja na svetu.

Dalje u istoriju ako pogledamo Grčka je nekad bila masivna stena u potpunosti pod vodom te je tek nakon sudaranja tektonskih ploča dobila današnji oblik, ali i trusno nasleđe. Jeste ta istorija malo daleka, ali nije loše to znati s obzirom na to da su potresi česti i danas. Iako je postojbina Olimpijskih igara i u antici je gimnastika imala status božanske aktivnosti, danas je grčki nacionalni sport fudbal. Grčka je 2004. godine postala prvak Evrope pobedivši u finalu Portugal rezultatom 1:0.

Zanimljiva je to država i daleko od toga da je čine samo plaže. Tako vam Daljine.rs predstavljaju niz zanimljivih činjenica o Grčkoj, nabacanih bez ikakvog reda, kako bi vam boravak u ovoj državi učinili zanimljivijim, a možda vas o Grčkoj zaniteresuje još nešto.

• U Grčkoj ima oko 2.000 ostrva i ostrvaca, ali je naseljeno samo 170. Najveće grčko ostrvo, Krit, ima površinu od 8,20 hiljada kvadratnih kilometara
• Iako nema preciznih podataka navodi se da u Grčkoj postoji preko 2000 linija trajekta koji prevoze putnike i automobile do grčkih ostrva, a zbog preterane gužve preporučuje se kupovina karata za trajekt do grčkih ostrva isključivo online
• Grčka je broj jedan u svetu po proizvodnji i izvozu prirodnih sunđera
• Elafonissi plaža na Kritu važi za jednu od 21 najlepše plaže na svetu
• Atina je pre samo dva veka imala tek 7.000 stanovnika. Danas broj žitelja grčke prestonice premašuje broj od pet miliona, što je skoro polovina stanovništva ove zemlje, što znači da 40 odsto grčkog stanovništva živi u Atini
• U Grčkoj ne postoji nijedno mesto koje je udaljeno više od 137 kilometara od mora
• Grčka ima desetu najdužu obalu na svetu
• Grčka trgovačka flota čini 70 odsto svih evropskih brodova, a njihov zakon propisuje da najmanje 75 odsto posade mora imati grčko državljanstvo
• Prošle godine, Grčku je posetilo više od 30 miliona turista, dakle skoro tri puta više nego što ima stanovnika

• Oko 7 odsto mermera na svetu dolazi iz Grčke
• Grčka kuhinja je na 4. mestu u Evropi, iznad austrijske, a ispod španske i portugalske
• Pedesetih godina prošlog veka, samo 30 odsto Grka je znalo da čita i piše. Danas je stopa nepismenosti u Grčkoj samo pet odsto (poređenja radi, u Srbiji ima oko 15 odsto nepismenih)
• Grčka zauzima treće mesto u svetu po proizvodnji maslinovog ulja. Uzgoj masline u ovoj zenlji počeo je u davna vremena, pa neka stabla koja su zasađena još u 13. veku i dalje daju plodove
• Navagio zaliv i istoimena plaža na Zakintosu smatra se jednom od najlepših i najčistijih plaža na svetu, ali trenutno je ograničena za turiste i kupače
• Iako je okružena morem, 80 odsto Grčke čini planinski predeo
• Grčka nema nijednu plovnu reku zbog svoje geomorfologiije
• U Grčkoj se može platiti putarina na auto-putevima elektronskim putem ako imate grčki TAG uređaj. Uređaj je besplatan i šalje se poštom i u Srbiju
• Grčki jezik se govori već 3.000 godina, što ga čini jednim od najstarijih živih jezika na svetu

• U proseku, Grci uživaju u 250 sunčanih dana godišnje, što je oko 6.000 sunčanih sati u istom periodu
• Nedavno je potvrđeno otkriće drevne Teneje koju su, po legendi, osnovali trojanski ratni zarobljenici nakon što su Grci uništili Troju
• Prosečne letnje temperature u Grčkoj, u poslednjih sto godina, porasle su za više od četiri stepena celzijusa
• U staroj Grčkoj, očekivano trajanje ljudskog života bilo je 36 godina za žene i 45 za muškarce. Od dece rođene u to vreme, samo polovina je stigla da proživi detinjstvo. Danas je ljudski vek Grka 77 godina za muškarce i 82 za žene, pa Grčka spada među 30 zemalja sa najdužim ljudskim vekom, zauzimajući 26. mesto na toj listi
• Grčka ima više arheoloških muzeja od bilo koje druge zemlje na svetu, što je i prirodno imajući u vidu da je kolevka civilizacije
• U Grčkoj nema samo gomile turista, već i oko 100.000 ptica iz severne Evrope i Azije, koje tamo provode zimu
• Robovi su u staroj Grčkoj činili oko 40 do 80 odsto stanovništva gradova-država. Danas… Šalimo se, ropstvo je zvanično ukinuto
• Životinjski svet u Grčkoj čini 116 vrsta sisara, 18 vrsti vodozemaca, 59 vrsti gmizavaca, 240 vrsti ptica i 107 vrsti riba. Nažalost, polovini vrsta sisara preti opasnost od izumiranja
• Državljanima Srbije sa srpskom vozačkom dozvolom nije potrebna međunarodna vozačka dozvola za Grčku
• Pre mnogo vremena, u geološkim terminima, Grčka je bila stenovita masa, potpuno pokrivena morskom vodom. Njene planine nastale su nakon sudara tektonske ploče sa Evropom, a današnji zemljotresi na Egejskim ostrvima posledica su kretanja njegove posebne ploče unutar litosfere
• Na grčkom ostrvu Santorini debelim ljudima je zabranjeno da jašu magarce

  

• 98 odsto grčke populacije čine čisti Grci, što znači da manjine predstavljaju samo dva odsto stanovništva, pretežno iz Turske, Albanije, Jermenije, Bugarske i Makedonije (da ne kažemo Severne)
• Sveta Gora, odnosno planina Atos je autonomna oblast u Grčkoj u kojoj se nalaze pravoslavni manastiri, između ostalog i Hilandar. Ženama je zabranjen ulaz, ali ipak 12 žena je boravilo na Svetoj Gori – bar koliko je zabeleženo kroz istoriju
• Tokom leta u Grčkoj ima više turista nego samih Grka, i to duplo, što dovoljno govori o tome koliko je Grčka popularna turistička destinacija
• Na ostrvu Samos nastala je Pitagorejska čaša umerenosti gde se višak vina odlije zakonom spojenih sudova
• Još jedna činjenica u prilog tome je da Grčku svake godine poseti oko 16,5 miliona turista, što je više nego što Grčka ima stanovnika
• Turizam donosi Grčkoj skoro 16 odsto BDP-a
• Otoni je najzapadnije grčko ostrvo i nalazi se na spoju Jadranskog i Jonskog mora
• U Grčkoj niko nikoga ne pita da li je izašao na glasanje – svi građani stariji od 18 godina imaju zakonsku obavezu da izađu na glasanje
• Grčka ima više međunarodnih aerodroma nego većina zemalja na svetu, iz prostog razloga što toliko turista želi da je poseti

  

• Izreka „uhvatiti bika za rogove“ nastala je u Grčkoj kada je Herkul pokušao da spase Krit od razbesnelog bika, tako što ga je uhvatio za rogove
• Osim što je kolevka demokratije, zapadnjačke filozofije, zapadne literature, političke nauke, istoriografije i matematičkih principa, u Grčkoj su nastale i Olimpijske igre
• Most Rio-Antirio koji spaja kontinentalnu Grčku i Peloponez, zvanično se zove Most Harilaos Trikupis i je najduži viseći most na svetu dužine 2.880 metara
• Srebrno ostrvo je idealno mesto ukoliko želite da upražnjavate jogu na odmoru
• Muškarci u Grčkoj imaju obavezu služenja bilo kojoj varijanti oružanih snaga, u trajanju od godinu do godinu i po dana, a grčka vlada na vojsku troši oko 6 odsto BDP-a
• U Atini postoji Centar kineskih i grčkih drevnih civilizacija
• Sve do kasnih devedesetih godina, najveća pretnja Grčkoj bila je Turska, sa kojom su Grci decenijama imali spor u vezi sa teritorijom Kipra (i nekih drugih). Nakon što su jedna drugoj pritekle u pomoć nakon razaraćujeg zemljotresa 1999. godine, njihovi odnosi su poboljšani

  

• Grčki brodovi čine 70 odsto trgovačke flote EU, dok prema grčkom zakonu, 75 odsto flote moraju biti Grci
• Za razliku od girosa, suvlakija, cacikija, musake, grčke salate ili pite od spanaća i sličnih grčkih specijaliteta koje smo svi barem probali, a većina ih ubraja i u omiljena jela, spartanski specijalitet koji niko u ostatku Grčke nije hteo da pije bila je crna supa čiji su sastojci bili so, sirće i krv
• Plaža Kavos na ostrvu Krf proglašena je jednom od najboljih plaža za žurke
• Fudbal je grčki nacionalni sport
• Starački domovi u Grčkoj skoro i da ne postoje, jer stari žive sa svojom decom i unucima sve do svoje smrti. S druge strane, mladi ostaju sa svojim porodicama sve do braka, što nam je već poznatije kao običaj
• Ako ste se pitali zašto su brojna grčka vrata, prozori, nameštaj, pa i crkve, plave boje, odgovor je da se u antičko vreme verovalo da upravo ta boja plave štiti od zla.

  

• Feta, sire koji se pravi od kozijeg mleka, datira još iz Homerovog doba, a prosečna stopa konzumiranja ove vrste sira po glavi stanovnika je, logično, najviša u Grčkoj
• Grčko ostrvo Skopelos je je poznato po tome što je na njemu sniman film Mamma Mia!, a ostrvo Kefalonija po filmu Mandolina kapetana Korelija
• U Grčkoj se češće slavi imendan, kao dan sveca po kom je neko dobio ime, nego rođendan
• Svake godine oko 100.000 ptica iz Severne Evrope i Azije zimu provede baš u Grčkoj. Iskusno.
• Rodos, kao glavni grad ostrva Rodos, najpopularnija je turistička destinacija u Grčkoj. Najpoznatiji je po tome što se u njemu nalazi jedno od 7 čuda starog sveta – Kolos sa Rodosa, gigantska statua posvećena grčkom bogu Sunca Heliosu koju je 226. godine p.n.e. teško oštetio zemljotres koji je tada pogodio Rodos
• Grčka je prva od zemalja Zapadnog sveta imala gradsku deponiju još oko 500. godine p.n.e.

  

• Tokom nacističke okupacije Grčke u Drugom svetskom ratu grčka populacija Jevreja je spala sa 78.000 ljudi na manje od 13.000 do kraja rata
• Dugo očekivani brzi voz saobraća na liniji Atina – Solun
• U Grčkoj se preminuli uvek sahranjuju jer Grčka pravoslavna crkva zabranjuje kremaciju. Pet godina nakon sahrane, ljudski ostaci se ekshumiraju, kosti se peru vinom, a potom smeštaju u kosturnicu, što se delimično radi zbog nedostatka prostora na grčkim grobljima
• Korupcija je Grčku 2009. godine koštala oko milijardu dolara. Grčki nacionalni dug trenutno premašuje njenu ekonomiju, a njen kreditni rejting, kao sposobnost da vraća dugove, je najniži u EU
• Pica, iako je nastala u Persiji, zapravo je formirana u Grčkoj a ime joj potiče od grčkog pita, što je preko grčkih kolonija na jugu Italije preraslo u današnji naziv pizza
• Ako budete mahali poznaniku u Grčkoj, ne čudite se kad vas ljutito pogleda, jer mahanje otvorenom šakom u Grčkoj predstavlja uvredljiv gest. Kad baš morate nekome tako da se javite, uradite to sa zatvorenim dlanom, da ne kažemo pesnicom, a kad se vratite kući nadajte se da vam nije prešlo u naviku
• Kada nekome udeljuju kompliment, Grci umesto izgovorenog „pu pu“, usnama simuliraju pljuvanje, iz istog razloga kao i mi – da ne ureknu onog koga hvale
• Grčka je nekad bila masivna stena u potpunosti pod vodom. Kada je tektonska ploča udarila u Evropu, kolizija je kreirala grčke planinske masive, a česti zemljotresi u Egeju su posledica toga što se on i dalje pomera
• Iako je zabranjeno, slobodno ili divlje kampovanje se toleriše u Grčkoj (dakle može dok vas ne uhvate)
• Grci su revoluciju uneli i u umetnost skulpture, s obzirom na to da su počeli da prave statue u pokretu, a njihova lica izrađuju tako da su mogle da se razaznaju i emocije osobe koju su skulpture predstavljale

  

• Prvim istoričarom smatra se Herodot, autor prve knjige o Grčko-Persijskom ratu
• Više od 400 plaža u Grčkoj ima plavu zastavu
• Britanski pesnik Lord Bajron je toliko bio očaran Grcima da je putovao u njihovu zemlju da se bori zajedno sa njima protiv Turaka u Grčkom ratu za nezavisnost. Tamo se razboleo i umro u 36. godini. Grci ga smatraju nacionalnim herojem
• Sirtaki, čuveni grčki ples koji se smatra tradicionalnim, zapravo je izumeo koreograf Giorgos Provias, a muziku Mikis Teodorakis 1964. godine za film Grk Zorba
• Kad je antička Grčka bila na vrhuncu svoje moći, njene kolonije prostirale su se od Rusije do Francuske i na istoku do Turske
• Grčki filozof Anaksimandar je kreirao prvu mapu sveta kakav je danas
• Bogati Grci su u staro vreme žrtvovali životinje u hramovima, dok su oni siromašni životinje pre žrtve pravili od testa. Proteini za bogate, ugljeni hidrati za sirotinju
• Najviša tačka u Grčkoj je dom Zevsa i drugih bogova i boginja – planina Olimp koja se nalazi na 2.917 metara nadmorske visine, dok je najniža tačka mediteransko more, iliti nivo mora, logično

  

• Odrednica antički Grci se odnosi na one stare Grke koji su živeli u periodu između Homera (oko 750. godine p.n.e.) i Antonija i Kleopatre (30 godina p.n.e.)
• Čuvena grčka demokratija se umnogome razlikovala od današnje, na prvom mestu po tome što u to vreme nisu postojale partije
• Tokom svake Olimpijade Grci su žrtvovali po hiljadu bikova u čast boga Zevsa
• Partenon je izgrađen pre skoro 2.500 godina, a njegova izgradnja je trajala 15
• Službeni naziv Grčke je Helenska republika, a poznata je i kao Helada
• Grčki parovi mogu da se pohvale najnižom stopom razvoda u EU, dok s druge strane tradicionalno imaju najvišu stopu abortusa
• Oko 10 odsto grčkih plata izdvaja se za poreze, i isto toliko za zdravstveno osiguranje, ali su zato bolnice i druge medicinske usluge besplatne
• Grčki radnici imaju najmanje mesec dana plaćenog godišnjeg odmora
• Stopa nezaposlenosti u Grčkoj je oko 18 odsto, u koje spadaju i fakultetski obrazovani ljudi kojima je uprkos toj činjenici teško da nađu posao
• Zakintos se u nedavnom zemljotresu pomerio 3 cm
• Kada se Rimsko carstvo raspalo, istočna polovina koja je uključivala Grčku postala je Vizantijsko (Romejsko) castvo, koje je 1453. godine potpalo pod vlast osmanlijskih Turaka
• Grci su nezavisnost stekli tek 1829. godine
• Grčka himna ima 158 stihova
• 1916. godine na ostrvo Krf je evakuisano savezničkim brodovima preko 150.000 pripadnika srpske vojske
• Grčka turistička konfederacija saopštila je da platforme za kratkoročno iznajmljivanje smeštaja u Grčkoj uništavaju grčko društvo
• Više od 12 miliona ljudi u svetu govori grčki jezik: deset miliona grčkih stanovnika, oko milion Kiprana i još milion Grka iz dijaspore, uglavnom iz SAD, Australiji i zemljama EU – što znači da nisu uračunati oni koji grčki govore eto tako
• Aitoliko laguna u zapadnom delu Grčke nedavno je osvanula prekrivena sa 300 metara paukove mreže
  
• Grčka valuta drahma je najstarija evropska valuta, koja je do trenutka kada je zamenjena evrom 2002. godine, bila u upotrebi 2.650 godina
• Aleksandar Veliki je bio prvi grčki vladar koji je svoj lik stavio na kovani novac, na kom su se pre toga nalazili isključivo likovi bogova i boginja
• Glavate kornjače, odnosno kareta-kareta, povećale su svoj broj u odnosu na raniji period tako da je 2018. godine pronađeno 545 gnezda samo na Zakintosu
• Reč varvarin (barbaroi) potiče iz grčkoj jezika jer su Varvarima nazivali narode koji ne govore grčki jezik, zbog čega su Grcima, kada pričaju na svojim maternjim jezicima, zvučali kao da govore „bar-bar-bar“. Slično je kao što Sloveni Nemce zovu zbog toga što ih nisu razumeli jer su bili „nemi“
• Grčka obala je dugačka 16.000 kilometara
• U Atini je 2023. godone otvoren Centar drevnih kineskih i grčkih civilizacija
• Prvim grčkim filozofom smatra se Tales iz Mileta koji je, između ostalog, ustanovio godišnja doba
• Prema grčkom Ustavu plaže pripadaju svim građanima, iako u praksi to nije baš tako

Sada kada znate sve bitne i nebitne stvari o Grčkoj možete spokojno krenuti na put. Ova zemlja vina i maslina je popularno odredište koje pruža mnogo više od peškira, ležaljke i sunca. Srećan put.